قلب یک عضو حیاتی بدن است که در صورت عدم رسیدگی و نداشتن زندگی سالم، عوامل زیادی سلامتیاش را به خطر میاندازند. یکی از این عوامل خطرناک، مسدود شدن شریانهایی است که خون را به قلب میرسانند و باعث بروز سکته قلبی میشوند. سکته یکی از مهمترین بیماریهای قلبی است که نیاز به درمان فوری دارد. این نوع حمله که متاسفانه در سراسر دنیا سلامتی افراد زیادی را به خطر انداخته، علائمی دارد که بهتر است نسبت به آنها آگاهی داشته باشید تا در صورتی که خودتان یا یکی از افراد نزدیک، مستعد این نوع حمله قلبی باشد، به سرعت بتوانید آن را تشخیص داده و برای درمان فوری به پزشک مراجعه کنید.
در ادامه این مطلب با هلث مگ همراه باشید تا برایتان توضیح دهیم سکته قلبی چیست و از چه راههایی میتوان از بروز آن جلوگیری کرد و درمان این بیماری قلبی چگونه است.
سکته قلبی چیست؟
قلب به عنوان یکی از حیاتیترین اندامهای بدن، در معرض خطراتی قرار دارد و در صورتی که جدی گرفته نشوند، عواقب جبران ناپزیری به همراه دارد. یکی از این خطرات مهم، سکته قلبی است که در آن، خون به ماهیچه قلب نمیرسد.
این وضعیت که در اصطلاح تخصصی آنفارکتوس میوکارد نام دارد، با کاهش یافتن یا مسدود شدن رگهای کرونر که خون را به قلب میرسانند همراه است که باعث بروز حمله قلبی و از بین رفتن سلولهای قلب یا آسیب دائمی میشود.
علائم سکته قلبی چیست؟
بروز سکته قلبی علائم مختلفی دارد و بسته به شدت و محل انسداد، سن، جنسیت و سابقه سلامتی فرد و وجود سایر شرایط پزشکی، علائم حمله قلبی میتواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد.
توجه به این نکته ضروری است که برخی از افراد ممکن است اصلاً علائمی را تجربه نکنند یا علائم خفیف یا مبهم داشته باشند که ممکن است آنها را نادیده بگیرند یا با چیز دیگری اشتباه گرفته شوند.
این امر به ویژه در مورد زنان، افراد مسن و افراد مبتلا به دیابت صادق است. بنابراین، بسیار مهم است که از علائم احتمالی حمله قلبی آگاه باشید و در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید.
در ادامه برخی از علائم رایج حمله قلبی را به صورت واضحتر برایتان شرح میدهیم که عبارتند از:
1- درد یا ناراحتی قفسه سینه
احساس درد در قفسه سینه، یکی از شایعترین علامت حمله قلبی است. این ناراحتی میتواند مانند فشار، سفتی یا سنگینی در مرکز یا سمت چپ قفسه سینه احساس شود.
و بروز این درد یا ناراحتی ممکن است، بیش از چند دقیقه طول بکشد یا بیاید و برود. همچنین امکان دارد این درد به گردن، فک، شانهها، بازوها یا پشت نیز سرایت کند.
2- تنگی نفس
تنگی نفس نیز یکی دیگر از مهمترین علائم شایع حمله قلبی است. همچنین میتواند همراه درد باشد یا بدون درد قفسه سینه رخ دهد. برای شناخت بهتر این وضعیت بهتر است بدانید که مانند مشکل در تنفس یا نفس کشیدن سخت هوا باشد.
3- عرق کردن
این نشانه استرس و اضطراب ناشی از حمله قلبی است. میتواند باعث سردی پوست شود و به هنگام بروز حمله قلبی، ممکن است فرد به صورت غیر عادی عرق کند.
4- حالت تهوع یا استفراغ
حالت تهوع یکی دیگر از علائم قابل شناسایی سکته قلبی است. با توجه به این که داشتن حالت تهوع ممکن است، به دلیل عوامل دیگری مانند سوء هاضمه، مسمومیت غذایی یا آنفولانزای معده باشد.
5- سرگیجه یا سبکی سر
داشتن سرگیجه یا سبکی سر که نشانه فشار خون پایین است، میتواند ناشی از حمله قلبی باشد. اما ممکن است این نشانه با عوامل دیگری مانند کم آبی بدن، داروها یا مشکلات گوش داخلی اشتباه گرفته شود.
6- خستگی یا ضعف
یکی دیگر از علائم حمله قلبی، نرسیدن اکسیژن کافی به بدن است در صورتی که این نشانه، ممکن است به دلیل عوامل دیگری مانند کمبود خواب، کم خونی یا بیماری مزمن بروز پیدا کند یا با حمله قلبی اشتباه گرفته شوند.
سکته قلبی را چگونه تشخیص دهیم؟
حمله قلبی بسیار جدی است و اگر مشکوک هستید که شما یا شخص دیگری دچار حمله قلبی شدهاید، باید فورا با اورژانس تماس بگیرید یا به سرعت به پزشک مراجعه کنید.
در هنگام بروز سکته قلبی، منتظر نمانید و سعی نکنید خودتان یا شخص دیگری را به بیمارستان برسانید. هر دقیقه برای نجات یک زندگی مهم است. اگر یکی از عزیزانتان به این حمله دچار شد، با رعایت خونسردی؛ به سرعت با اورژانس تماس بگیرید.
هنگامی که بیماربه بیمارستان میرسد، پزشکان آزمایشهای متعددی را برای تأیید حمله قلبی و برسی میزان آسیب به قلب، انجام میدهند و با تشخیص خود، به بیمار مراقبت های لازم را میرسانند.
برای این که بیشتر با آزمایشهایی که برای تائید سکته قلبی انجام میشود آشنا شوید، در ادامه به طور مفصل این نوع آزمایشها را به شما معرفی میکنیم که عبارتند از:
- الکتروکاردیوگرام (ECG): آزمایشی است که فعالیت الکتریکی قلب شما را اندازه گیری میکند و نشان میدهد که آیا ریتم غیرطبیعی یا علائم حمله قلبی دارید یا خیر.
- آزمایش خون: نوعی آزمایش است که نشانگرهای التهاب، عفونت یا آسیب به قلب یا سایر اندامها را بررسی میکند.
- اشعه ایکس قفسه سینه: یکی دیگر از آزمایشاتی که از اشعه برای ایجاد تصویری از قفسه سینه استفاده میکند و نشان میدهد که آیا بیمارمشکلی در ریهها، دندهها یا قلب خود دارد یا خیر.
- اکوکاردیوگرام: در این آزمایش از امواج صوتی برای ایجاد تصویری از قلب استفاده میکنند و نشان دهنده این است که قلب چقدر خوب پمپاژ میکند و آیا مشکلات ساختاری وجود دارد یا خیر.
- آنژیوگرافی کرونری: در این روش، از رنگ و اشعه ایکس برای نشان دادن جریان خون در عروق کرونر و در صورت وجود هرگونه انسداد استفاده میکند.
راه های درمان سکته قلبی
درمان هر نوع از بیماریهای مهم، به عوامل مهمی نیز بستگی دارد و درمان سکته قلبی، به علت و شدت بیماری، علائم و عوارض و ترجیحات و اهداف فردی وابسته هستند.
بهتر است بدانید که دو نوع درمان برای بهبود وضعیت قلب وجود دارد و بنا به تشخیص پزشک، درمان با دارو یا در نهایت با جراحی انجام میشود. در ادامه این دو نوع درمان سکته قلبی را بیشتر توضیح میدهیم:
1- درمان سکته قلبی با استفاده از داروها
برای درمان سکته قلبی یا فردی که مستعد این نوع حمله است، داروهای مختلفی وجود دارند که با تشحیص پزشک متخصص میتوانند به درمان حمله قلبی کمک کنند، این داروها شامل:
- آسپرین: دارویی است که از لخته شدن خون جلوگیری میکند و التهاب آن را کاهش میدهد. آسپرین را میتوان به صورت خوراکی یا تزریقی استفاده کرد.
- نیتروگلیسیرین: برای گشاد کردن عروق کرونر و بهبود جریان خون رسانی به قلب از نیتروگلیسیرین استفاده میشود. این نوع دارو را میتوان از طریق دهان، اسپری، پچ یا تزریق مصرف کرد.
- بتا بلوکرها: بلوکرها داروهایی هستند که ضربان قلب و فشار خون را کاهش میدهند. آنها میتوانند بار فشاری که بر روی قلب است را کاهش دهند و از آسیب بیشتر جلوگیری کنند.
- مهارکنندههای آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE): برای شل کردن رگهای خونی و کاهش فشار خون از این نوع دارو استفاده میشود. مصرف این مهارکنندهها، باعث بهبود عملکرد قلب میشود و از عوارض دیگر میتوانند جلوگیری کنند.
- استاتینها: اینها داروهایی هستند که کلسترول موجود را کاهش میدهند و از تجمع پلاک در شریانها جلوگیری میکنند. استاتینها میتوانند خطر حمله قلبی یا سکته مغزی دیگر را کاهش دهند.
2- درمان سکته قلبی با جراحی
در صورتی که بیماری که دچار حمله قلبی شده نیاز به درمان کامل داشته باشد و دیگر دارو جواب گوی بهبود یافتن قلب نباشد، جراحیهای مختلفی وجود دارد که میتوانند به درمان حمله قلبی کمک کند، مانند:
- مداخله عروق کرونر از راه پوست (PCI): در این روش برای باز شدن یک یک شریان مسدود شده از بالون یا استنت، استفاده میکنند. انجام این عمل، میتواند جریان خون را به قلب بازگرداند و از آسیب بیشتر جلوگیری کند. این کار توسط پزشک، از طریق یک برش کوچک در کشاله ران یا بازو انجام میشود.
- پیوند بای پس عروق کرونر (CABG): در این نوع جراحی، مسیر جدیدی برای رسیدن جریان خون به قلب ایجاد میکنند. از یک رگ خونی سالم که از قسمت دیگری از بدن گرفته شده، برای دور زدن شریان مسدود شده استفاده میشود. این پیوند میتواند عملکرد قلب را بهبود بخشد و از بروز عوارض جلوگیری کند. پزشک این جراحی را ممکن است از طریق یک برش بزرگ در قفسه سینه انجام دهد.
چگونه از سکته قلبی جلوگیری کنیم؟
برای جلوگیری از حمله قلبی بهتر است عوامل خطری که در ایجاد بیماری عروق کرونر که علت اصلی بیشتر حملات قلبی است نقش دارند، را کاهش داد تا هرچه بیشتر سلامت قلب تضمین شود. بهتر است کنترل و کاهش کارهایی که در ادامه معرفی میشوند را جدی بگیرید:
1- سیگار کشیدن: سیگار یکی از عاملین اصلی بروز حمله قلبی و آسیب به قلب است که به رگهای خونی آسیب میرساند و فشار خون و کلسترول را افزایش میدهد. همچنین سیگار اکسیژن رسانی به قلب را کاهش میدهد و احتمال لخته شدن خون بیشتر میشود. ترک سیگار میتواند خطر حمله قلبی را در عرض یک سال تا 50 درصد کاهش دهد.
2- رژیم غذایی: خوردن یک رژیم غذایی متعادل که دارای چربی اشباع شده، چربی ترانس، نمک و قند و فیبر، میوهها، سبزیجات، غلات کامل و پروتئین بدون چربی باشد، میتواند کلسترول و فشار خون شما را کاهش دهد و از تجمع پلاک در رگها جلوگیری کند. همچنین باید مصرف الکل، کافئین و غذاهای فرآوری شده نیز محدود شوند.
3- ورزش: ورزش منظم قلب را تقویت میکند و گردش خون را بهبود میبخشد. همچنین داشتن فعالیت ورزشی، به حفظ وزن سالم، کاهش کلسترول و فشار خون و کاهش استرس و اضطراب کمک میکند. بهتر است در هفته حداقل 150 دقیقه فعالیت بدنی با شدت متوسط، مانند پیاده روی سریع، دوچرخه سواری، یا شنا داشته باشید.
4- استرس: استرس یکی دیگر عوامل مهم تاثیر گذار بر حمله قلبی است که میتواند ضربان قلب و فشار خون را افزایش دهد و باعث ترشح هورمونهایی شود که میتوانند به رگهای خونی، آسیب برساند و باعث التهاب شوند. استرس همچنین منجر به رفتارهای ناسالم مانند سیگار کشیدن، نوشیدن یا پرخوری میشود. شما باید سعی کنید استرس خود را با تمرین تکنیکهای آرامش بخش، مانند تنفس عمیق، مدیتیشن، یوگا یا تای چی مدیریت کنید. همچنین باید از خانواده، دوستان، شریک زندگی، مشاور یا گروه حمایتی کمک بگیرید.
5- داروها: مصرف داروهای خود، طبق تجویز پزشک میتواند به شما در کنترل عوامل خطر حمله قلبی مانند کلسترول بالا، فشار خون بالا، دیابت یا آریتمی کمک کند. همچنین باید توصیههای پزشک خود را در مورد نحوه استفاده ایمن و موثر از داروها دنبال کنید.
اینها چند نکته برای پیشگیری از حمله قلبی و بهبود سلامت قلب و عروق هستند. با رعایت این نکات می توانید خطر حمله قلبی را کاهش دهید و زندگی طولانی تر و سالم تری داشته باشید.
سخن آخر
حمله قلبی بسیار جدی است و نیاز به توجه و درمان فوری دارد. بروز این حمله، میتواند به قلب آسیب برساند و به طور بالقوه منجر به مرگ شود. بنابراین، مهم است که علائم حمله قلبی را بدانید و در اسرع وقت به دنبال کمک پزشکی باشید. همچنین میتوان با دانستن نکاتی که باعث کاهش عوامل خطری که به بیماری عروق کرونر منجر میشوند، از حمله قلبی جلوگیری کرد. با ایجاد برخی تغییرات در سبک زندگی و مصرف برخی داروها، می توانید خطر ابتلا به حمله قلبی را کاهش دهید و سلامت و تندرستی خود را بهبود بخشید.