بدن انسان را میتوان به یک سیستم بسیار پیچیده تشبیه کرد که از اجزای مختلف تشکیل شده و هر یک از آنها هم وظایف خاص خود را دارند. در این بین یکی از اجزای مهم بدن غدد هستند. غدههایی که در قسمتهای مختلف بدن وجود داشته و هر یک کار مخصوص به خود را انجام میدهند. غده تیروئید یکی از مهمترین غدد بدن است و اهمیت آن به دلیلی این دلیل موضوع است که این غده هورمونهای زیادی را تولید کرده و وارد جریان خون میکند. هر یک از این هورمونها هم نقش و جایگاه خاصی در بدن دارند.
بنابراین تمام هورمونهای تولید شده توسط تیروئید مهم و حیاتی هستند. در برخی موارد عواملی سبب میشوند تا تیروئید به میزان زیادتر یا کمتر هورمون تولید کند که به هر دو حالت اختلال تیروئید گفته میشود. بیماری های مختلفی در مورد غده تیروئید به ثبت رسیده از جمله کم کاری تیروئید، پر کاری تیروئید، بیماری تیروئیدیت و تیروئیدیت هاشیموتو. در این مقاله به توضیح بیشتر در مورد علائم تیروئید میپردازیم. جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد اینکه علائم تیروئید چیست با ما همراه باشید.
غده تیروئید چیست؟
غده تیروئید، غده ای درون ریز در گردن است. این غده دو هورمون بنام تیروکسین (Thyroxine یا T4) و تری یودوتیرونین (Triiodothyronine یا T3) میسازد که به درون خون ترشح می شوند. این هورمون ها برای عملکرد طبیعی تمام سلول های بدن لازم هستند.
اختلالات تیروئید بسیار شایع است و عموماً در خانم ها مشاهده می شود، اگرچه ممکن است در هر کسی اعم از مردان، نوجوانان، کودکان و نوزادان نیز دیده شود. تقریبا از هر 20 نفر یک نفر به نوعی از اختلال تیروئید مبتلا است که ممکن است موقتی یا دائمی باشد.
این غده در قسمت جلوی گردن، درست زیر سیب آدم (برجستگی حنجره) قرار دارد. این غده متشکل از دو لوب – لوب راست و لوب چپ- است، که هر کدام تقریباً به اندازه آلویی است که به دو نیم تقسیم شده است و این دو لوب توسط پل کوچکی از بافت تیروئید به نام ایسموس به یکدیگر متصل می شوند. این دو لوب در هر طرف نای قرار دارند.
چه اختلالی ممکن است در تیروئید رخ دهد؟
- کم کاری تیروئید (کاهش عملکرد تیروئید) – تیروکسین متناسب با نیازهای بدن تولید نمی شود.
- پرکاری تیروئید (افزایش بیش از حد عملکرد تیروئید) – فراتر از نیازهای بدن تیروکسین تولید می شود.
متداول ترین علائم اختلالات شایع تیروئید چه چیزهایی هستند؟
کم کاری تیروئید
- خستگی
- احساس سرما
- افزایش وزن
- کاهش تمرکز
- افسردگی
پرکاری تیروئید
- کاهش وزن
- عدم تحمل گرما
- اضطراب
- گاهی اوقات درد و سوزش چشم.
بعضی اوقات علائم بسیار کمی وجود دارد؛ تجویز آزمایش خون توسط فوق متخصص غدد وجود یا عدم وجود اختلال تیروئید را تأیید خواهد کرد.
اختلالات دیگر غده تیروئید
گاهی اوقات بچه دار شدن می تواند موجب بروز اختلال تیروئید شود. این بیماری تحت عنوان تیروئیدیت پس از زایمان شناخته می شود. این شرایط معمولاً موقتی است اما می تواند با هر بار بارداری برگردد.
بیماری چشمی تیروئید
این عارضه در برخی از افراد که به دلیل بیماری گریوز به پرکاری تیروئید مبتلا هستند، دیده می شود.
ندول ها یا توده ها
این توده ها می توانند مانع از عملکرد درست غده تیروئید شوند و یا تنها ناراحت کننده هستند.
سرطان تیروئید
این پدیده بسیار نادر است، اما باحال درخواست معاینه گردن توسط پزشک متخصص غدد جهت ارزیابی وجود توده بسیار حائز اهمیت است.
چه عواملی موجب اختلال تیروئید می شوند؟
عوامل مختلفی در ایجاد اختلالات تیروئیدی گوناگون نقش دارند. شایع ترین عامل، بیماری خود ایمنی تیروئید است.
بیماری خود ایمنی تیروئید یک فرآیند خود تخریبی که در طی آن سیستم ایمنی بدن سلول های تیروئیدی به عنوان سلول های خارجی مورد تهاجم قرار می دهند.
در پاسخ به این مسئله، غده تیروئید کم کار (کم کاری تیروئید) یا پرکار (پرکاری تیروئید) می شود. ممکن است متوجه شوید سایر اعضای خانواده دارای مشکلات تیروئیدی یا اختلال خود ایمنی دیگری هستند.
اختلالات تیروئید چگونه تشخیص داده می شوند؟
پزشک متخصص متابولیسم و غدد با گوش دادن به علائم شما، و مطرح کردن چندین سؤالات و معاینه گردن می تواند به جمع بندی خوبی در مورد فعالیت غده تیروئید شما برسد.
با این حال، وی می تواند با گرفتن نمونه خون کوچکی وضعیت ترشح تیروئید را دقیقاً ارزیابی کند. به عنوان مثال، با استفاده از این نمونه خون، سطح هورمون های مربوطه در آزمایشگاه قابل اندازه گیری است.
با این ترتیب می توان به میزان ترشح T4 و یا T3 دست یافت، و با اندازه گیری TTSH میزان فعالیت هیپوفیز را مشخص کرد. به طور معمول یک آزمایش خون تنها، تشخیص را تأیید می کند اما گاهی اوقات آزمایش های دیگری نیز لازم است.
آیا اختلالات تیروئید قابل درمان هستند؟
بله – اختلال تیروئید و بسیاری از علائم نیز قابل درمان هستند. بیشتر اختلالات تیروئید با داروهای روزانه درمان می شوند. درمان های دیگری نیز برای آن دسته از افرادی که اختلالات تیروئید آن ها با دارو قابل کنترل نیست، وجود دارد.
تغذیه برای درمان تیروئید
ممکن است در مورد خواص روغن نارگیل شنیده باشید. برخی معتقدند که غذاهایی مانند روغن نارگیل می تواند به افزایش تولید هورمون تیروئید شما کمک کند. اما، در واقعیت، شواهد پزشکی کمی وجود دارد که نشان دهد غذاهایی مانند اینها به تیروئید کم کار کمک می کند. درعوض، بهترین اقدام، پایبندی به درمان پزشکی است که توسط ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما توصیه شده است.آیا غذاهایی وجود دارد که با داروهای کم کاری تیروئید از آن اجتناب کنید؟ اگر از هورمون های تیروئید مصنوعی برای درمان کم کاری تیروئید استفاده می کنید، از مصرف داروهای خود در کنار هر یک از غذاها و مکمل های زیر خودداری کنید و در عوض آنها را با فاصله چند ساعت مصرف کنید:
- گردو
- آرد سویا
- کنجاله پنبه دانه
- مکمل های آهن یا مولتی ویتامین های حاوی آهن
- مکمل های کلسیم
برخی از داروهای تجویزی دیگر نیز ممکن است با داروهای تیروئید شما تداخل داشته باشند، بنابراین مطمئن شوید که تمام نسخه های خود را با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود در میان بگذارید.
کربوهیدرات ها و قندهای ساده را حذف کنید:
رژیم غذایی کم کربوهیدرات را توصیه میشود که بر کربوهیدرات های پیچیده تمرکز دارد و از قندهای ساده اجتناب می کند. به گفته موسسه لینوس پاولینگ در دانشگاه ایالتی اورگان، غذاهای با بار گلیسمی بالا (مانند محصولات غلات تصفیه شده و نوشیدنی های شیرین) ممکن است التهاب را در بدن افزایش دهند.
از غذاهای ضد التهاب بیشتر استفاده کنید:
غذاهای ضدالتهابی میتوانند به کاهش درد مفاصل و همچنین افسردگی کمک کنند، که همگی میتوانند ناشی از کمکاری تیروئید باشند و به تسکین سیستم ایمنی کمک کنند، که اغلب در افراد مبتلا به کم کاری تیروئید در حال افزایش است.
رژیم غذایی ضد التهابی می تواند به آرام کردن سیستم ایمنی و التهاب مفرط کمک کند و از دریافت کافی مواد مغذی ضروری مورد نیاز برای عملکرد سالم تیروئید، از جمله منیزیم، ویتامین های B، روی، سلنیوم، آهن و ویتامین C حمایت کند.” می گوید.
سبزیجات برگ سبز برای تیروئید
گوجه فرنگی برای تیروئید
ماهی های چرب برای تیروئید
آجیل برای برای تیروئید
میوه ها برای تیروئید
روغن زیتون برای تیروئید
غذاهای خوبی برای مبارزه با التهاب هستند. او خاطرنشان می کند که این رژیم باعث کاهش بار کبد برای متابولیسم غذاهای بسیار فرآوری شده می شود.
در آخر هم به تعدادی از پرتکرارترین سوالها در مورد بیماری تیروئید پرداختهایم.
آیا بیماریهای تیروئیدی ارثی است؟
بله در بعضی موارد وراثت در بیماریهای تیروئید نقش دارد
آیا مصرف قرصهای لاغری برای تیروئید مضر است؟
در موارد ابتلا به کمکاری تیروئید مصرف قرصهای لاغری مانند الکارنیتین توصیه نمیشود.
نتیجه گیری
به عنوان سخن پایانی باید گفت در این مقاله به این سؤال که علائم تیروئید چیست پاسخ داده شد و با درمان تیروئید بیشتر آشنا شدید. دانستید که تیروئید یکی از مهمترین غدد بدن است که هورمونهای مهم و حیاتی در بدن تولید میکند. افزایش و کاهش تولید این هورمونها هر کدام مشکلات خاص خود را داشته و به محض مشاهده علائم بهتر است برای درمان تیروئید به پزشک مراجعه کنید